بایگانی دسته ی ثبت طرح صنعتی

طرح های صنعتی  و نظام های حمایتی طرح صنعتی در معنای عام کلمه با توجه به ویژگی دوگانه ای که دارند (ترکیبی از صنعت و هنر)، در قالب نظام های مختلفی می تواند قابل حمایت باشد. به عبارت دیگر برای حمایت از طرح های صنعتی بر خلاف علائم و اختراعات ابزارها و ساز و کارهای مختلفی در قوانین ملی کشورها پیش بینی شده است که در این قسمت از بحث به ساز و کارهای قانونی مهمی که برای حمایت از طرح های صنعتی وجود دارد می پردازیم.
نظام مالکیت ادبی و هنری
در تعدادی از کشورها طرح های صنعتی به موجب نظام مالکیت ادبی و هنری یا کپی رایت حمایت می شوند. این نظام حمایتی در برخی از کشورها همزمان با قانون طرح های صنعتی و بصورت نظام مرکب قابل اعمال است و در تعدادی از کشورها نیز این دو شکل حمایتی نه بصورت مرکب و همزمان بلکه بطور مستقل و جدای از یکدیگر قابل اعمال می باشند.
البته همانطور که میدانیم حمایت از طرح های صنعتی در قالب نظام مالکیت ادبی و هنری یا طرح صنعتی هر کدام دارای ویژگی ها و مختصات منحصر به فرد هستند که در ذیل به برخی از ویژگی های مهم حمایت از طرح صنعتی در قالب نظام مالکیت ادبی و هنری می پردازیم:
1. برای حمایت از طرح صنعتی در قالب نظام مالکیت ادبی و هنری اصولاً نیازی به ثبت وجود ندارد و صرفاً در برخی از کشورها، محلی برای تودیع آثار وجود دارد که با سپردن طرح در آن محل ها طراح موفق به اخذ گواهی مربوط می گردد.
2. مدت حمایت در نظام مالکیت ادبی و هنری در بسیاری از کشورها 50 سال یا 70 سال بعد از فوت پدید اورنده است.
3. در نظام مالکیت ادبی و هنری مدعی نقض خود باید ثابت کند اثری که مدعی است حقوق وی را نقض کرده است، از تکثیر مستقیم یا غیرمستقیم اثر وی ایجاده شده است که طبق قانون کپی رایت حمایت می شود.
4. در نظام مالکیت ادبی و هنری و با توجه به ویژگی های اساسی این نظام اصولاً نمی توان همه طرح ها را تحت پوشش قرار داد.
5. با توجه به اینکه برای حمایت از طرح در قالب نظام مالکیت ادبی و هنری نیازی به ثبت اثر وجود ندارد لذا هزینه حمایت از طرح در این نظام در مقایسه با نظام خاص به مراتب کمتر است. البته در برخی از کشورها تودیع اثر و اخذ گواهی مربوط نیازمند پرداخت هزینه است.
6. حقی که با حمایت از طرح در قالب نظام مالکیت ادبی و هنری عاید صاحب طرح می شود در مقایسه با حقی که با حمایت از طرح صنعتی در نظام خاص نصیب طراح می گردد به مراتب ضعیف تر است؛ زیرا حق ناشی از حمایت از طرح صنعتی در قالب نظام خاص، حقی مطلق است که یکی از آثار مهم آن در حوزه نقض حق می باشد بدین توضیح که به عنوان مثال اعم از اینکه نسخه برداری عمدی صورت بگیرد یا غیر عمدی، نقض حق صورت گرفته و قابل پیگیری است.
7. یکی از شرایط مهم حمایت از طرح در قالب نظام مالکیت ادبی و هنری این است که طرح مورد درخواست حمایت اصیل باشد؛ یعنی طرح نشأت گرفته از طراح آن باشد و از طرح دیگری تقلید نشده باشد. اصولاً این شرط با شرط جدید بودن که از جمله شرایط مهم برای حمایت از طرح در قالب نظام خاص است متفاوت می باشد.
8. گواهی که با ثبت طرح صنعتی در قالب نظام خاص اعطاء می شود می تواند در اثبات نقض حق توسط طراح و حتی اثبات تعلق طرح به وی در صورت تعارض نقش بسزایی داشته باشد. به عبارت دیگر، اثر ثبت اثر اثباتی است و برای احقاق حق طراح تأثیر بسزایی دارد.
9. در برخی از کشورها این اجازه به صاحبان طرح داده شده است که بعد از انقضای مدت حمایت از طرح های صنعتی بتوانند طرح را در قالب نظام مالکیت ادبی و هنری حمایت کنند.
10. با توجه به شرایط حمایت از حق مؤلف باید گفت که طرح در صورتی می تواند در این نظام قابل حمایت باشد که ایدۀ صرف نباشد و در یک پایگاه مادی قابلیت تجلی و نمود داشته باشد.

حمایت از طرح در قالب نظام خاص (قانون طرح های صنعتی) معمولاً دارای ویژگی های به شرح زیر است:
1. با توجه به اینکه یکی از شرایط مهم حمایت از طرح صنعتی در قالب نظام خاص این است که طرح مورد درخواست حمایت جدید باشد بنابراین طرح مورد نظر بطور کلی باید قبل از انتشار یا استفاده عمومی در جهان یا حداقل در کشوری که حمایت در آن ادعا می شود، به ثبت برسد.
2. گواهی نامه ای که با ثبت طرح در قالب نظام خاص اعطاء می شود معمولاً در موارد نقض حق می تواند مستند مهمی برای اثبات حق باشد؛ زیرا حمایت در قالب قانون طرح های صنعتی، براساس و پایه محکمی است برای اجرای حقوق انحصاری که با ثبت طرح در این نظام نصیب طراح می گردد.
3. مدت حمایت از طرح صنعتی در قالب نظام خاص به طور کلی بین 10 و 25 سال است.
4. همانطور که در قسمت قبل توضیح دادیم حقی که با ثبت یک طرح صنعتی در قالب نظام خاص اعطاء می شود، حقی است مطلق به این معنا که برای تحقق نقض حق نیازی نیست که نقض به صورت عمدی باشد. نقض غیر عمدی هم در این نظام قابل پیگیری است.
5. ثبت طرح در قالب نظام خاص مستلزم صرف هزینه و زمان زیادی است. استفاده زا خدمات وکیل هم در این نظام می تواند هزینه های ثبت را افزایش دهد.
6. حمایتی که با ثبت طرح در نظام خاص نصیب می شود، به ویژه در مقایسه با نظام مالکیت ادبی و هنری حمایت قوی تر است

درباره طرح صنعتی، در قانون تجارت الکترونیکی مصوب 17/10/1383 مجلس شورای اسلامی، از اسرار تجاری تعریف به عمل آمده است.بطور کلی همه مؤافه ها و اطلاعاتی است که فرای شکل ظاهری یک طرح باید حفظ شود.
با توجه به ماده 65 قانون یاد شده، اسرار تجاری الکترونیکی «داده پیام»ی است که شامل اطلاعات، فرمولها، الگوها، نرم افزارها، ابزارها و روش ها، تکنیک ها و فرآیندها، تألیفات منتشر نشده، روش های انجام تجارت و دادو ستد، فنون، نقشه ها، فراگردها، اطلاعات مالی، فهرست مشتریان، طرح های تجاری و امثال اینهاست که بطور مستقل دارای ارزش اقتصادی بوده و در دسترس عموم قرار ندارد وتلاش های معقولانه برای حفظ و حراست از آنها انجام شده است.
با توجه به تعریف طرح صنعتی به شرح ماده 20 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری(برند) مصوب 1386 و تعریف فوق از اسرار تجاری بدیهی است که ماهیت طرح های صنعتی و شرایط و نحوه حمایت از آن با اسرار تجاری تفاوت اساسی دارد. البته علیرغم مغایرت های فوق بعضاً ارتباط بین طرح صنعتی و اسرار تجاری مرتبط با آن را نمی توان نادیده گرفت؛ زیرا همانطور که بعداً در ساز و کارهای حمایتی طرح صنعتی خواهیم دید طرح های صنعتی تا قبل از افشاء و علنی شدن می تواند در قالب اسرار تجاری مورد حمایت قرار گیرد. به بیان دیگر، حقوق اسرار تجاری، نقش مکمل در حفاظت از طرح های صنعتی دارد.
طرح صنعتی و نمونه اشیاء مفید
نمونه های اشیاء مصرفی در اسناد مختلف سازمان جهانی مالکیت معنوی و همچنین قوانین ملی کشورها، تحت نام-های مدل اشیاء مفید، نمونه وسایل رفع احتیاج، اختراع کوچک و ورقه های اختراعات جدید آمده است.
بطور کلی نمونه های اشیاء مصرفی، به اختراعاتی در زمینه های مکانیکی اطلاق می شود و با اختراع، در حوزه-های مختلف، از قبیل روش های کسب حمایت، مدت حمایت، شرایط ماهوی و شکلی حمایت، متفاوت است.
با توجه به تعریف نمونه های اشیاء مصرفی به شرح فوق و تعریف طرح صنعتی به شرحی که در ماده 20 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری آمده است، روشن است که طرح صنعتی با عنوان یاد شده متفاوت است؛ زیرا طرح صنعتی در معنای خاص کلمه جنبه بیرونی داشته و موجب چشم گیر شدن محصول بمنظور جلب بازارهای بیشتر است و با مدل اشیاء مفید یا اختراعات کوچک که در صدد حل یک مشکل فنی کوچک است و زیبایی ظاهری در آن نقشی ندارد کاملاً تفاوت دارد.
البته اختراعات کوچک، به عنوان یکی از ساز و کارهای حمایتی طرح های کاربردی به معنای عام کلمه می تواند نقش مهمی داشته باشد.
طرح صنعتی و حق مؤلف
طرح صنعتی زیر مجموعه مالکیت صنعتی است که با حق مؤلف یا کپی رایت در حوزه های مختلف از قبیل قلمرو حمایتی، شرایط شکلی حمایت، شرایط ماهوی حمایت، مدت حمایت و همچنین شرایط نقض حق تفاوت اساسی دارد.
علیرغم تفاوت های اساسی که بین طرح صنعتی و کپی رایت وجود دارد، در برخی از نظام های ملی، کپی رایت به عنوان یکی از ساز و کارهای حمایتی طرح صنعتی معرفی و تعیین شده است که در مبحث مربوط توضیحات کافی درخصوص مورد داده خواهد شد. مضافاً اینکه در برخی از نظام های ملی، کپی رایت برای حمایت از آن دسته از طرح هایی که جنبه هنری محض دارند بکار می رود. بنابراین در این نظام ها چنانچه طرح های هنری قابلیت کاربرد و تبلور بر روی کالا را نداشته باشند در قالب کپی رایت قابل حمایت هستند.
طرح صنعتی و مدل صنعتی
اصطلاح مدل صنعتی در بند (2) ماده (1) کنوانسیون پاریس برای حمایت مالکیت صنعتی بکار رفته است. دربرخی از نظامهای ملی، طرح و مدل صنعتی در معنای مترادف بکار رفتهاند. اما می توان گفت مدل صنعتی در معنای خاص یکی از مصادیق طرح های صنعتی است. به عبارت دیگر چنانچه طرح صنعتی در قالب اشکال سه بعدی باشد و موجب تغییر در ظاهر کالا شود همان مدل صنعتی است؛ یعنی در واقع مدل صنعتی همان اشکال سه بعدی است که در فرآورده ها و محصولات تبلور یافته و موجب تمایز آن از سایر اشیاء مشابه می گردد، اعم از اینکه با خطوط یا رنگ باشد یا نباشد. با این تعریف می توان گفت که تعریف طرح صنعتی به شرحی که در ماده 20 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری آمده است، قابلیت شمول به مدل های صنعتی را نیز دارد و در این قالب می توان از آنها حمایت کرد. بطور خلاصه می توان گفت که تعریف طرح صنعتی در قانون ملی ایران قابلیت شمول به مدل های صنعتی را دارد و در اقع قانون ایران در رابطه با الزامات مقرره در کنوانسیون پاریس مبنی بر حمایت از مدل های صنعتی نیز تعیین تکلیف کرده است.
طرح صنعتی و اثر هنری کاربردی
آثار هنری کاربردی آثار هستند که در طی یک فرآیند صنعتی قابلیت تبلور بر روی یک کالا را دارند و متعاقب آن قابل استفاده تجاری می باشند. البته این قبیل آثار اغلب به صورت اشکال سه بعدی بر روی کالاها تبلور می یابند. با توجه به تعریف فوق، می توان گفت که تعریف مقرره در ماده 20 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری قابلیت شمول بر این قبیل آثار را دارد و آنها را می توان در قالب طرح های صنعتی مورد حمایت قرار داد.
انواع طرح
از آنجاییکه بررسی انواع طرح می تواند در تعیین ساز و کارهای حمایتی از آن موثر باشد لذا در این قسمت به بررسی و تعریف انواع مهم طرح می پردازیم:
طرح ترسیمی
در یک تقسیم بندی کلی طرح به طرح های ترسیمی و کاربردی تقسیم می شود. در طرح های ترسیمی طراح احساسات فی البداهه خود را در رابطه با موضوعاتی از قبیل ان ن، حیوان، گیاه و اشیاء بیان و بر روی کاغذ پیاده می کند؛ به نحوی که قابلیت و امکان ساخت کالایی از روی آن وجود ندارد و در واقع در این طرح، طراح در طراحی، اصول و قواعد از پیش تعیین شده ای را ملاک طراحی قرار نمی دهد و همانطور که گفتیم فی البداهه احساسات خود را در رابطه با موضوعاتی از قبیل طبیعت و انسان بیان و بر روی کاغذ پیاده می کند؛ مانند آثار گرافیکی. عکس، مجسمه، طرح های معماری.
طرح کاربردی
در مقابل طرح های ترسیمی طرح های کاربردی قرار دارند که در آنها طراح براساس اصول و قواعد از پیش تعیین شده و به صورت مرحله به مرحله مبادرت به خلق طرح می نماید. در واقع در این قبیل طرح ها، اگرچه طراح ابداعات ذهنی خود را ابتداء بر روی کاغذ پیاده می کند، لیکن هدف و قصد او ان است که با رعایت اصول و قواعد از پیش تعیین شده جنبه کاربردی به آن بدهد. البته باید گفت که طرح های کاربردی در معنای عام کلمه شامل طرح های صنعتی نیز می شود. به عبارت دیگر طرح های کاربردی در معنای عام و در صورتی که به نحوی از انحاء با شکل و ساختار یک کالا مرتبط باشند، می توانند در قالب طرح صنعتی قابل حمایت باشند یا حتی اگر چنین طرح هایی ماهیت دوگانه داشته باشند؛ یعنی علاوه بر ارتباط با شکل یا ساختار کالا جنبه فنی و کارکردی داشته باشد، ظاهراً از حیث شکل و ساختار می تواند در قالب طرح صنعتی نیز قابل حمایت باشد.
در خاتمه این قسمت از بحث طرح صنعتی و اسرار تجاری مرتبط با آن لازم به ذکر است که در برخی از نظام های ملی، آن دسته از طرح هایی که به منظور ایجاد جذابیت در ظاهر یک کالا خلق می شوند در قالب طرح های ثبت شده یا زیبایی شناختی مورد حمایت قرار می گیرند و طرح هایی که تنها به شکل و ساختار یک کالا آن هم از بعد داخلی مربوط می شوند و عنصر چشم گیر بودن یا زیبایی شناختی در انها نقش ندارد در قالب طرح های کاربردی یا ثبت نشده مورد حمایت قرار می گیرند.

 طرح صنعتی در قانون ایران
بعد از بررسی قوانین داخلی بسیاری از کشورها در ارتباط با طرح صنعتی این بار به تعریف قانون داخلی مصوب 1386 می پردازیم، به طور خلاصه ملاک طرح صنعتی در قانون ایران شکل ظاهری یک کالاست از لحاظ ابعاد ظاهری نه اینکه قابلیت تزئینی یا صرفا بصری داشته باشد.تغییر فنی یا عملکرد یک طرح بدون تغییر در ظاهر آن مشمول ثبت قانونی طرح نمی باشد.
براساس ماده 20در قانون ثبت اختراعات، طرح¬های صنعتی، و علائم تجاری مصوب 1386 ، هرگونه ترکیب خطوط یا رنگ¬ها و هرگونه شکل سه بعدی با خطوط، رنگ¬ها و یا بدون آن، به گونه¬ای که ترکیب یا شکل یک فراورده صنعتی یا محصولی از صنایع دستی را تغییر دهد، طرح صنعتی است. در یک طرح صنعتی تنها دسترسی به یک نتیجه فنی بدون تغییر ظاهر مشمول حمایت از این قانون نمی¬باشد.
با توجه به تعریف فوق ذکر نکات زیر ضروری بنظر می-رسد
1. تعریفی که در ماده 20 قانون از طرح صنعتی به عمل آمده است، تقریباً تعریف جامع و منطبق با تعاریفی است، که در قوانین ملی خیلی از کشورها و همچنین در اسناد منطقه¬ای آمده است.
2. طرح صنعتی با توجه به ماده یاد شده باید در یک کالا و محصول و فرآورده تبلور یابد، بنابراین چنانچه طرح قابلیت تبلور در یک کالا را نداشته باشد نمی-تواند در قالب طرح صنعتی به شرحی که در قانون یاد شده آمده است مورد حمایت قرار گیرد.
3. با توجه به تعریف یاد شده جنبه¬های مختلف طرح اعم از شکل، ساختار و جنبه¬های زیبایی شناختی و زینتی آن می¬تواند مشمول تعریف و در قالب قانون فوق قابل حمایت باشد.
4. بطور کلی ترکیبی از شکل یا طرح و یا رنگ به عنوان یک طرح صنعتی قابل رویت می¬تواند مشمول تعریف فوق باشد.
5. طرح موجب تغییر ترکیب یا شکل محصول خواهد شدالبته تغییر الزاماً نباید موجب زیبایی شود، بلکه صرف تغییر ظاهری کالا ولو اینکه فاقد جنبه¬های زیبایی شناختی و تزئینی باشد می¬تواند در قالب این تعریف مورد حمایت قانون باشد. به عبارت دیگر شکل و ساختار خاص و یا نقوش و تزئینات به کار رفته در کالا موجب تغییر ظاهری محصول می¬گردد.
6. طرح چنانچه در محصولی از صنایع دستی نیز تبلور یابد در قالب قانون قابل حمایت است، بنابراین لازم نیست که طرح صرفاً در کالای صنعتی قابل اعمال باشد.
7. منظور از صنعتی در فرآورده صنعتی ،صنعت به معنای وسیع کلمه و به شرحی است که در کنوانسیون پاریس برای حمایت مالکیت صنعتی آمده است.
8. چنانچه صرفاً کارکرد فنی طرح مورد نظر باشد به عنوان مثال اگر مشکل فنی کوچکی را برای مصرف¬کنندگان حل کند یا استفاده از محصول را برای آنان راحت¬تر کند مشمول تعریف فوق نبوده و در قالب ساز و کارهای دیگر از جمله اختراعات کوچک و یا مدل¬های مفید می-تواند قابل حمایت باشد. البته چنانچه طرح هم دارای کارکرد فنی و هم دارای جنبه زیبایی شناختی و چشم-نوازی باشد و موجب تغییر ظاهری کالا گردد، جنبه¬های زیبایی شناختی و تزئینی آن می¬تواند مورد حمایت این قانون باشد.
9. با توجه به اصلاح “فرآورده صنعتی” در تعریف به نظر می¬رسد اموال غیر منقول از قبیل ساختمان یا چیزهایی دیگری که فراورده صنعتی و کالا تلقی نمی¬شوند مانند مایع، گاز، الکتریسته، نور و مواد غیرقابل رویت از شمول تعریف فوق خارج باشند. به عبارت دیگر، طرح¬های مربوط به سازه که منجر به احداث بنا و ساختمان می¬شوند و علی¬الاصول عنوان کالا یا فرآورده صنعتی را با خود به همراه ندارند از شمول تعریف فوق خارج¬اند. به عنوان مثال طرح یک ایستگاه پمپ بنزین یک طرح مربوط به سازه است که از یک سو در نتیجه یک فرآیند صنعتی ایجاد نشده و از سوی دیگر در عرف به آن کالا اطلاق نمی¬گردد. البته به نظر می¬سد که خانه¬های پیش ساخته که کالا تلقی می¬گردند و قابلیت تولی انبوه و حمل و نقل را دارند، در صورت دارا بودن سایر شرایط مشمول تعریف فوق باشند.
10. طرح باید این قابلیت را داشته باشد که بصورت انبوه و در قالب فرآیند صنعتی قابل تولید باشد، به عرات دیگر، طرح در قالب طرح صنعتی قابل حمایت است که در فرآیند صنعتی و در حد انبوه قابل تولید باشد و استفاده و کاربرد صنعتی طرح از جمله ویژگی است که طرح در قالب قانون یاد شده را از طرح¬های که صرفاً جنبه هنری دارند و در قالب کپی رایت قابل حمایت هستند خارج می¬کند.
البته قابلیت تبلور طرح روی محصولی از صنایع دستی هم تحت شرایطی کفایت می¬کند که طرح را در شمول قانون فوق قرار دهد.
به عبارت دیگر اگر طرح بر روی کالا یا کالاهایی استفاده شود که فرآیند تولید آن صنعتی نباشد بلکه دست ساز (صنایع دستی) باشد در قالب قانون طرح صنعتی قابل حمایت خواهد بود. این رویه قانونگذار برای کشورهای در حالتوسعه از قبیل ایران که دارای حجم وسیعی از کالاهای دست ساز و صنایع دستی است قابل توجیه بنظر می¬رسد. البته اگر تولید صنعتی را به صورتی که آقای تام هیویت و … تعریف کرده¬اند در نظر بگیریم با مشکل در اینخصوص مواجه نخواهیم بود؛ زیرا از نگاه نامبرده، تولید صنعتی عبارت است از ساختن اقلام تمام شده¬ای از مواد اولیه با دست و یا با استفاده از ابزار و یا ماشین¬آلات.
11. با توجه به اینکه تعریف، شامل شکل¬های سه بعدی هم می¬شود، بنابراین بنظر می¬رسد که تعریف یاد شده علاوه بر طرح¬های صنعتی به معنای خاص کلمه شامل مدل-های صنعتی در صورتی که واجد شرایط مقرره در قانون باشد هم می¬گردد.
12. آنچه که به موجب قانون یاد شده مورد حمایت قرار می¬گیرد، طرح صنعتی است نه کالا و فرآورده¬ای که طرح صنعتی در آن تبلور یافته است.
13. اگرچه در تعریف کالا به صورت یک فرآورده صنعتی یا محصولی از صنایع دستی در نظر گرفته شده است، لیکن بنظر می¬رسد چنانچه طرح صنعتی بر روی قسمتی از کالا که بصورت جداگانه ساخته و فروخته می¬شود نیز تبلور یابد، قابل حمایت باشد، زیرا خود در واقع نوعی کالا جداگانه تلقی می¬شود.
14. با توجه به تدکید قانون بر تغییر ظاهری کالا روشن است که اجزاء ترکیب دهنده یک محصول که با استفاده معمولی از آن محصول قبال رویت نیستند نمی توانند در قالب طرح صنعتی مورد حمایت قرار گیرند.
15. ماده 20 قانون مصوب 1386، صرفاً به تغییر یک کالا توجه کرده و ایجاد و خلق یک کالا را مورد توجه قرار نداده است؛ در حالی که بسیاری از طرح¬های صنعتی از همان ابتداء خود به شکلی نو بروز می¬یابند، بدون اینکه کالای دیگری را تغییر دهند.
16. برخی معتقدند اگر در جمله اول تعریف، «هرگونه ترکیب خطوط یا رنگ¬ها» به «ترکیب خطوط و رنگ¬ها» تغییر یابد بهتر افاده مقصود کند،زیرا هم ترکیب خطوط به تنهایی را شامل می¬شود، هم ترکیب رنگ¬ها به تنهایی و هم ترکیب خطوط با رنگ¬ها را در صورتی که طبق نص قانون، ترکیبی از خط و رنگ نمی¬تواند طرح صنعتی باشد، در حالی که در بسیاری از طرح-های صنعتی دو بعدی، ترکیبی از خط و رنگ هستند.
17. با توجه به تعریف طرح در قانون ایران بنظر می-رسد که امکان تبلور بالقوه طرح بر روی یک کالای صنعتی یا صناعی دستی کافی باشد و برخلاف قوانین خیلی از کشورها لازم نیست که حتماً طرح بر روی کالا تبلور پیدا کند و نمونه¬ای از کالا هنگام تسلیم اظهارنامه به اداره ثبت طرح صنعتی ارائه شود. البته واضعیت آئین¬نامه در بند (5) ماده 73 آئین نامه، اداره ثبت طرح را مخیر کرده¬¬اند چنانچه طرح صنعتی سه بعدی باشد، ماکتی از آن را به همراه اظهارنامه مطالبه کند.
18. با توجه به تعریف طرح در ماده 20 قانون، اینکه این قانون بتواند فرآیند تولید محصول یا روش ساخت محصول را تحت پوشش و حمایت قرار دهد یا خیر صراحتی وجود ندارد و بنظر می¬رسد که روش یا فرآیند ساخت مربوط به کارکردهای فنی باشد که در اینخصوص با توجه به قسمت اخیر ماده 20 قانون، باید از شمول تعریف طرح خارج باشد. البته لازم به ذکر است که در قوانین خیلی از کشورها همانطور که در مباحث مربوط خواهیم دید، روش¬های ساخت یا فرآیند ساخت، در قالب قانون طرح صنعتی مورد حمایت نخواهد بود.
19. در برخی از قوانین، ویژگی منحصر به فرد به عنوان یکی از شرایط ماهوی طرح آمده است. طرح در صورتی دارای ویژگی فردی است که تأثیر کلی آن بر روی یک مصرف¬کننده آگاه متفاوت باشد با تأثیر کلی هر طرح دیگری که قبل از تاریخ تسلیم اظهارنامه ثبت یا تاریح حق تقدم در دسترس عموم قرار داه شده است. بنظر قسمت اخیر ماده 84 آئین نامه مصوب 1387 مبنی بر اینکه طرح مورد درخواست باید از دید یک کاربر آگاه، متفاوت از طرح-هایی باشد که قبلاً در اختیار عموم قرار گرفته است، در صدد تعریف و تأمین شرط فوق است.
20. به موجب ماده 92 طرح حمایت از مالکیت صنعتی، هر گونه ترکیب خطوط یا رنگ¬ها و هر گونه شکل سه بعدی با خطوط، رنگ¬ها و یا بدون آنها به گونه¬ای که چنین ترکیب یا شکل، به فرآینده صنعتی یا محصولی از صنایع دستی شکل ظاهری خاصی را بدهد، طرح صنعتی است. این تعریف با تعریف مقرر در ماده 20 قانون مصوب 1386 اختلاف ماهیتی ندارد و صرفاً از نظر نگارشی در تعریف قبلی تغییراتی داده شده است.
همچنین قسمت اخیر ماده 20 قانون مصوب 1386 حذف و به عنوان یکی از مصادیق ماده 93 طرح پیشنهادی، از حیطه حمایت از طرح صنعتی خارج شده است.